Optische afwijkingen

Optische of refractie afwijkingen veroorzaken een wazig zicht in de verte, van nabij of op verschillende afstanden. De gezichtsscherpte kan verbeterd worden door middel van een bril, contactlenzen of door refractieve chirurgie.
Refractie afwijkingen zijn fouten in het optisch systeem van het oog waardoor de vorming van een scherp beeld niet mogelijk is.
Bij een camera zorgt de lens voor de breking of refractie van de lichtstralen op de film. In het oog zorgen het hoornvlies, de lens en het oogvocht voor de breking van het licht en de vorming van een scherp beeld op het netvlies (zoals een film in een camera). Bij een normaal oog is het brekend vermogen van deze verschillende structuren perfect aangepast aan de vorm van het oog en kunnen we alles scherp zien: we spreken in dit normaal geval van emmetropie.

Mensen die bijziend zijn kunnen dichtbij goed zien maar zien wazig in de verte. Mensen die bijziend zijn, knijpen met hun ogen om in de verte scherper te zien of gaan steeds dichter bij de TV zitten. Een bijziend oog is te lang in verhouding tot het brekend vermogen van het hoornvlies en van de lens: er wordt een beeld gevormd voor het netvlies i.p.v. op het netvlies.

Mensen die verziend zijn kunnen dichtbij niet scherp zien, maar in de verte dikwijls nog wel. Mensen die verziend zijn krijgen op jonge leeftijd al last om te lezen en klagen vaak over vermoeide ogen en over hoofdpijn. Een verziend oog is te kort in verhouding tot het brekend vermogen van het hoornvlies en van de lens: er wordt een beeld gevormd achter het netvlies i.p.v. op het netvlies.

Astigmatisme geeft een vervorming van het beeld waardoor een rond voorwerp als ovaal wordt waargenomen. Deze vervormingen verstoren zowel het beeld in de verte als van nabij. Astigmatisme kan in combinatie met bijziendheid en in combinatie met verziendheid voorkomen. Astigmatisme wordt meestal veroorzaakt door een onregelmatige kromming van het hoornvlies. In een normaal oog is de kromming van het hoornvlies rond zoals bij een voetbal; in een oog met astigmatisme is de kromming van het hoornvlies ovaal zoals bij een rugbybal. Deze onregelmatige kromming zorgt ervoor dat invallende lichtstralen op asymmetrische wijze worden gebroken zodat er bijgevolg geen scherp beeld op het netvlies kan gevormd worden.

Ouderdomsverziendheid of “last met lezen” komt meestal voor vanaf de leeftijd van 40-45 jaar. Kranten en boeken dienen steeds verder van de ogen gehouden te worden om kleine lettertjes nog te kunnen lezen. Ouderdomsverziendheid wordt veroorzaakt door een daling van het accomodatievermogen: door het verminderen van de soepelheid van de ooglens slagen de oogspiertjes er niet meer in om de lens boller te laten worden zodoende dat het scherpstellen op een korte afstand niet meer lukt. Aangezien het accomodatievermogen geleidelijk afneemt tot de leeftijd van 65 jaar is een geleidelijk sterker wordende leesbril nodig naarmate men ouder wordt.